Türkiye’de Oyun Terapisi
Oyun Terapisi 1930’lu yıllarla birlikte gelişirken Türkiye’de oyun terapisinin kullanımı geç olmuştur. Psikoterapini ülkemizde yaygınlaşması 2000’li yıllarda olmuştur.
Kaynaklara göre ülkemizde çocuklar ve oyun konusunu ele alan ilk kitap 1931 yılı yayınlı Terbiyevi Oyunlarla Zihni ve Hareki Faaliyet Temrinleri’dir. Bu kitap Decroly’nin kitabıdır ve Devlet Matbaası tarafından basılmıştır. Bu kitap 1932 yılında Decroly’nin Terbiyevi Oyunları adı ile de basılmıştır.
Ülkemizde oyun terapisi ile ilgili ilk çeviri kitap 1974 yılında yayınlanmıştır. Hans Zülliger’in kitabı Çocukta Oyunla Tedavi adı ile Bozak Yayınları tarafından yayınlanmıştır. Bu kitap daha sonraları Cem Yayınevi tarafından yayınlanmaya devam etmiştir.
Bu alandaki ilk bilimsel makale 1987 yılında Berka Özdoğan tarafından yayımlanmıştır. Ankara Üniversitesi’nin Eğitim Bilimleri Fakültesi’nin dergisinde yayınlanan bu makale Çocukta Oyun Terapisi başlığını taşımaktadır.
Oyunun psikolojik sorunlarda iyileşmeye etkisi üzerine tezler de yapılmıştır. Ülkemizde bu alanda yapılan ilk bilimsel araştırma 1987 yılına aittir ve Akman tarafından yapılmıştır. Bu tez, ‘Anaokulu çocuklarında görülen ayrılık kaygısının giderilmesinde farklı oyun tekniklerinin etkisi’ adı ile yayınlanmıştır.
Ülkemizde Oyun Terapisi ile ilk kitabı Berka Özdoğan yazmıştır. Özdoğan, kendi çabası ile bastırdığı kitaba Çocuk ve Oyun Terapisi ismini vermiştir. 1988 yılında yayınlanan bu kitap ülkemizde oyun terapisi ile ilgili ilk kapsamlı kitaptır. Kitap sonraki yıllarda Anı Yayıncılık’tan basılmıştır.
Ülkemizde oyun terapisi alanındaki ilk eğitimler 2000’li yıllarda verilmiştir. Kayıtlara geçen ilk oyun terapisi eğitimi 2005 yılında Reyhana Seedat tarafından kapalı bir gruba verilmiştir. 2007 yılında Halime Odağ Vakfı’nda Ferhunde Öktem, Bahar Gökler gibi psikiyatristlerin öncülüğünde verilen eğitimler ise ilk Türk eğitimciler tarafından verilen eğitimlerdir.
2010’lu yıllarda ülkemizde yabancı uzmanların açtığı birçok oyun terapisi eğitim programı düzenlenmiştir. Byron Norton Oyun Terapisi ile ilgili ilk eğitimini ülkemizde 2009 yılında vermiştir. Sonraki yıllarda Byron Norton’un Deneyimsel Oyun Terapisi eğitimleri ile ülkemizde oyun terapistleri yetişmiştir. 2012 yılında ülkemize gelen Reyhana Seedat da açtığı kapsamlı eğitim programları ile birçok oyun terapisti yetiştirmiştir. 2012 yılında açılan Theraplay eğitimleri sonraki yıllarda da devam etmiştir. Yine aynı yıl Lenore Steinhardt Kum Oyunu Terapisi eğitimi için ülkemize gelmiştir.
Ülkemizde oyun terapisinin duayeni olan isimler Ferhunde Öktem, Bahar Gökler, İsmail Ersevim’dir. Öktem, Virgina Axline’nin ‘yönlendirmesiz oyun terapisi’ yaklaşımını çocuklar yaptığı klinik çalışmalarda kullanmış ve bu alanda eğitimler de vermiştir. Bu uzmanlar hem terapilerinde oyun terapisini kullanmış hem de bu konuda eğitimler vermiştir. İlk oyun terapisini kullanan uzmanlar eğitimlerini yurtdışındaki üniversitelerden almıştır. Günümüzde ülkemizde birçok oyun terapisi yaklaşımının eğitimi verildiği için artık uzmanlar oyun terapisi konusundaki eğitimlerini Türkiye’de tamamlamaktadır.
Ülkemizde oyun terapisi alanında ilk kurumsal yapı Oyun Terapisi Derneği’dir ve 2012 yılında kurulmuştur. Ülkemiz 2014 yılında 19. Dünya Oyun Kongresi’ne ev sahipliği yapmıştır. 2015 yılında ise Erzurum’da Uluslararası Oyun ve Oyuncak Kongresi düzenlenmiştir.
Tüm tarihsel süreçler birlikte değerlendirildiğinde ülkemizde oyun terapisinin yaygınlaşması 2010’lu yıllardan sonra olmuştur. Yurtdışında oyun terapisi eğitimi alanlar ülkelerine döndüklerinde bu yaklaşımı kullanmışlar, sonrasında ise iyi eğitimcileri ülkemize davet ederek birçok oyun terapistinin yetişmesine olanak sağlamışlardır.
Kaynakça:
Teber, Mehmet (2015). Çocuk Merkezli Oyun Terapisinin Çocuklarda Görünen Davranış Sorunlarının Çözümüne Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi.